|
Autor: Jakub Budziszewski
Informacje o stanie cmentarzy: Izabela Drozd
Zdjęcia: Bogumił Wieszczak
Lubień Kujawski
Miasto i gmina Lubień Kuj. położone są w południowo-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie włocławskim. Zamieszkuje je ponad 8 tys. mieszkańców. Miasto malowniczo położone nad brzegiem jeziora Lubieńskiego.
Pierwsza wzmianka o wsi Lubień pochodzi z 1399 r. Prawa miejskie nadane przed 1489 r. W średniowieczu własność Doliwitów, którzy przyjęli następnie nazwisko Lubieńskich. W XVII w. dobra lubieńskie w posiadaniu Arnolfa Kryskiego podkanclerzyca koronnego. W 1789 r. właścicielami byli Norbert i Tomasz Brzescy, dobra te stawiły jedynie część ich pokaźnego majątku. Po Tomaszu Brzeskim miasto dziedziczy chorążyna Marianna z Brzeskich Dobkowa, która ufundowała tu szkołę i przytułek dla starców. W 1804 r. Lubień nabywa Walenty Waliszewski sędzia pokoju i marszałek powiatu kowalskiego. W posiadaniu Waliszewskich do 1911 r. Wówczas nabywcą zostaje Seweryn Jung by następnie 1918 r. odsprzedać dobra Zofii i Edwardowi Wernerom, w 1939 r. właścicielką zostaje Maria Wernerówna.
W 1867 r. utrata praw miejskich, których odzyskanie już w niepodległej Polsce w 1919 r. Centrum miasteczka wyznacza charakterystyczny dla wsi targowej (niegdyś na szlaku Lwów - Gdańsk) wydłużony, trójkątny rynek na osi ulicy przelotowej i jej rozwidlenia. Przy północno-wschodniej pierzei rynku neoromański kościół parafialny p.w. Najświętszego Serca Jezusa, wzniesiony w latach 1884-1886 wg projektu Artura Goebla.
W południowej części miasta zespół dworski. Dwór wzniesiony pod koniec XVIII w., modrzewiowy, otynkowany, następnie wielokrotnie przebudowywany. Dobudowane wówczas skrzydła murowane, korpus główny klasycystyczny. W otoczeniu reszty parku o swobodnym układzie z początku XIX w. Obecnie mieści się tu Państwowy Dom Dziecka.
Na terenie gminy w miejscowości Kłóbka znajduje się Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny.
Bagno
Cmentarz położony na płaskim terenie, założony w połowie XIX wieku. Brak ogrodzenia, jedynie widoczne fragmenty słupków od bramy wejściowej. Teren zarośnięty, bez nagrobków. Na jednym ze znajdujących się tutaj drzew wyryty został krzyż z datą 1947 rok. Brak tablicy informacyjnej.
Gocław (Golskie Holendry)
Cmentarz położony na terenie płaskim, powstał w połowie XIX wieku. Otoczony polami uprawnymi, przy drodze Chodecz - Lubień Kujawski w odległości około 400 m od głównej drogi. Charakterystyczna kępa drzew z dobrze zachowanym drzewostanem. Kasztan tu stojący, jest tak stary, że zapewne pamięta pierwsze pochówki, pod nim paśnik dla zwierząt. Teren bez ogrodzenia. Odnajdujemy jedno opaskę grobu ziemnego i kilka połamanych fragmentów nagrobków. Cmentarz znika. Brak tablicy informacyjnej.
Durlaty
Cmentarz położony na terenie płaskim, w odległości 300 m. od drogi, otoczony polami uprawnymi oraz trzyletnimi nasadzeniami sosny. Powstał na początku XX wieku. Teren bez ogrodzenia, bardzo mocno zarośnięty i zaniedbany. Znajdujemy jedynie odkrytą, zdewastowaną pieczarę bez napisów. Miejsce to wskazuje nam Henryk Pieczkowski rolnik tu mieszkający. Brak tablicy informacyjnej.
Kanibród Długie
Cmentarz położony na płaskim terenie, przy drodze. Powstał na początku XX wieku. Informacji, gdzie możemy zobaczyć pozostałości po cmentarzu udzielają nam państwo Wanda i Eugeniusz Szymczak, gospodarze mieszkający w Kanibrodzie. Obecnie to kępa drzew i krzewów, otoczona zwartą zabudową wsi. Od drogi odgrodzona polem uprawnym, z tyłu cmentarza poprowadzony został rów melioracyjny. Zachowane są jedyni fragmenty elementów nagrobków, cmentarz uległ zniszczeniu. Brak tablicy informacyjnej.
Materiały źródłowe:
- Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. XI, Dawne województwo bydgoskie, z. 18, Włocławek i okolice, Warszawa 1988,
- R. Hankowska, Lubień Kujawski - dwór, [w:] Materiały do dziejów rezydencji w Polsce, t. 1, Kujawy Wschodnie, cz. 1, Włocławek 2000,
- Oficjalna strona internetowa Miasta i Gminy Lubień Kujawski.
|
